Opad jest to produkt kondensacji pary wodnej, który w stanie stałym lub ciekłym dociera do powierzchni terenu. Od opadu należy odróżnić osady - stanowiące również produkt kondensacji - ze względu na odmienny sposób ich formowania.
Opad mierzymy wysokością warstwy wody, jaka powstałaby na terenie gdyby był
szczelny, płaski i nie byłoby parowania. Wysokość opadu wyrażamy w mm.
Opady atmosferyczne:
- Spadające na ziemię:
- mżawka
- deszcz
- śnieg
- grad
- krupy lodowe
- Zawieszone w atmosferze:
- chmury
- mgła
- Osiadające (osady):
- szron
- szadź
- gołoledź
- rosa
- pył wodny
Opady atmosferyczne
DESZCZ - opad złożony z kropel wody o średnicy większej niż 0,5 mm. Jest to najczęściej pojawiający
się opad w naszym klimacie.
MŻAWKA - opad drobnych kropelek wody o średnicy mniejszej od 0,5 mm, które spadają bardzo
wolno i są łatwo przenoszone przez wiatr w kierunku poziomym.
ŚNIEG - opad kryształków lodu, które mają zwykle delikatną, rozgałęzioną strukturę. Podstawową
formą cząstek tego opadu są gwiazdki sześcioramienne o pięknej i bogatej kompozycji. Przy
temperaturach nieco niższych od zera kryształki łączą się zwykle w płatki (śnieżynki), a te
często w duże płaty.
ŚNIEG Z DESZCZEM - opad śniegu i deszczu lub mokrego śniegu, występujący w temperaturach
zbliżonych do zera i wyższych od zera.
KRUPY ŚNIEŻNE - opad białych, kulistych lub stożkowatych ziarenek o średnicy od 2 do 5 mm.
Podczas spadania na twarde podłoże odbijają się i rozpryskują.
GRAD - opad kulek lub bryłek lodu nieforemnego kształtu (gradzin) o średnicy do 50 mm, czasami
większych. Pada przy temperaturach wyższych od 0oC, w ciepłej porze roku, zwykle
towarzyszy mu burza atmosferyczna. Najczęściej występuje w niższych szerokościach
geograficznych, a największe gradziny spotykane są w strefie międzyzwrotnikowej.
Osady atmosferyczne
ROSA - jest to zbiór kropelek wody tworzących się bezpośrednio na powierzchni gleby, roślinności
i przedmiotach znajdujących się na powierzchni Ziemi, w wyniku kondensacji pary wodnej
otaczającego powietrza w temperaturze wyższej od 0oC. Osad ten powstaje wówczas, gdy
temperatura wymienionych powierzchni spada poniżej temperatury punktu rosy otaczającego
jej powietrza. Przyczyną takiego oziębienia jest zwykle wypromieniowywanie energii cieplnej
z powierzchni czynnej, które osiąga największe wartości podczas bezchmurnych nocy.
Dlatego bezchmurne noce sprzyjają powstawaniu rosy. Ilość osadzającej się rosy rośnie wraz
ze wzrostem wilgotności przygruntowej warstwy powietrza. Im więcej pary wodnej zawiera
przygruntowe powietrze, tym więcej jej może się skraplać w postaci rosy przy odpowiednim
spadku temperatury. Duży wpływ na ilość i częstość występowania rosy wywiera prędkość
wiatru.
SZRON - jest to osad lodu o wyglądzie krystalicznym powstający w podobny sposób jak rosa, ale przy
temperaturze powietrza niższej niż 0oC.
SZADŹ - jest to uwarstwiony osad w postaci ziarenek lodu, o barwie białej lub jasno-perłowej,
osiągający niekiedy znaczną grubość, dochodzącą nawet do 200 mm i więcej. Gromadzi się
na wyziębionych poniżej 0oC drzewach, krzewach, przewodach telekomunikacyjnych,
budynkach itp., przeważnie po stronie zwróconej do wiatru, który niesie wilgotne powietrze lub
często mgłę. Szadź powstaje w każdej porze doby. Szadź obciąża i łamie gałęzie drzew, obrywa przewody telekomunikacyjne. W Polsce, na obszarach nizinnych szadź występuje zwykle tylko w chłodnej porze roku i to bardzo rzadko. Średnia roczna liczba dni z tym osadem wynosi zaledwie kilka dni.
GOŁOLEDŹ - jest to gładki, szklisty osad lodu tworzący się na powierzchni gleby oziębionej do
temperatury niższej lub nieco wyższej od 0oC i na przedmiotach znajdujących się na niej,
w wyniku zamarzania przechłodzonych spadających kropel deszczu lub mżawki. Osad ten
osiąga znaczną grubość, zwłaszcza na przedmiotach wystawionych na bezpośredni wpływ
wiatru, i podobnie jak szadź, wyrządza wówczas duże szkody, łamiąc gałęzie, a nawet słupy
telekomunikacyjne.
Na wielkość opadów mają wpływ następujące czynniki:
· ciśnienie atmosferyczne i związane z nim krążenie powietrza - większe opady są związane z układami niskiego ciśnienia
· odległość od zbiorników wodnych - opady maleją w miarę oddalania się od morza
· wysokość nad poziomem morza - im wyżej tym większe opady - zależność ta występuje jednak tylko do pewnej wysokości; potem opady zaczynają się zmniejszać. Zjawisko to nazywamy inwersją opadową
· ukształtowanie powierzchni - stoki dowietrzne otrzymują z reguły większe opady niż zawietrzne, małe opady występują w kotlinach śródgórskich
· prądy morskie - wybrzeża wzdłuż których płyną ciepłe prądy morskie cechują się dużymi opadami, a te wzdłuż których płyną zimne prądy morskie są bardzo suche. Wynika to z występowania w tych miejscach inwersji termicznej (im wyżej tym jest cieplej), a tym samym braku warunków do wznoszenia i adiabatycznego ochładzania się powietrza. Cechą charakterystyczną tych wybrzeży są bardzo częste mgły. Występują tam pustynie nadbrzeżne (zwane mglistymi).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz